Herkese Merhaba,
Tim Wilson ve Dan Gilbert’in ‘Miswanting’ adını verdikleri bir saptamaları var. Biz insanlar gelecekte neyi, ne kadar süreyle seveceğimizle ilgili yanılma eğilimindeymişiz. Bu da tabii yine zihnimizin sahip olduğu özelliklere dayanıyormuş.
Bu saptamada 4 temel özellik var.
1- Zihnimizin en güçlü sezgileri çoğu zaman yanlıştır.
Zihnimiz, başımıza gelecek kötü şeylerin umduğumuzdan daha kötü, iyi şeylerin umduğumuzdan daha iyi hissettireceğini sanıyor. Oysa gerçek olan şu ki iyiye de kötüye de adaptasyon hızımız mevcut. Ve çoğu zaman gerçek hislerimiz bu kadar aşırı olmuyor. Hatta birçok düşüncemiz gerçeğe dönüşmüyor. Onları gerçek hayatta yaşamıyoruz bile, sadece zihnimizde kalıyorlar. Sadece tahminlerimiz var. Yani sadece ‘öyle sanıyoruz’.
2- Zihnimiz mutlaklar üzerinden değil, karşılaştırmalar üzerinden düşünür.
Sanki bir göz yanılması gibi. Bir diğerine göre, daha önce yaşadığımıza göre, yanında duran objeye göre, başkasının hayatına göre, eşimize göre, çocukluğumuza göre… Referans noktamız bunlara göre değişir, o nedenle hepimizinki birbirinden farklıdır. Bazen de işte tam da bu yüzden gerçekçi değildir.
3- Zihin çabuk alışır.
Buna hedonik (keyif veren) adaptasyon denir. Hedonik bir uyaranla karşılaştığımızda kendimizi iyi hissedeceğimizi düşünürüz. Oysa bir süre sonra o bizim için ‘normal’ gelmeye başlar. Hayatımızı değiştirecek o ayakkabıyı günlerce sayıklarız, elimize geçtikten iki gün sonra ise bizim için ‘normal’ olmaya başlamıştır bile. İstediğimizi elde ettikten sonra sıra, sıradaki istediğimizi elde etmeye gelmiştir. Ve yine sıradakini elde edene kadar mutsuz hissetmeye karar vermişizdir. Halbuki mutluluk bununla alakalı bir şey değil.
4- Zihnimizin bu hedonik adaptasyonunu fark etmeyiz.
Olumlu bir şeyin, bizdeki etkisinin uzun süreceği yanılgısına eğilimliyiz. Aynı şekilde aslında olumsuz bir şeyin de. Çoğu zaman bizdeki etki aynı yoğunlukta kalmaz, giderek azalır. Belki de o kadar yoğun hissetmeyiz bile bu etkiyi.
Tüm bu nedenlerden ötürü ‘…. sayesinde mutlu olacağım’ düşüncesini bir kenara bırakmalıyız.
……. Kırmızı araba sayesinde mutlu olacağım.
……. Daha iyi bir işe girersem mutlu olacağım.
……. O yakışıklıyla tanışırsam mutlu olacağım.
Bu hislerin hepsinin geçici olduğunu bilirsek ve mutluluğu bu şeylere bağlamazsak sanırım yaşam daha kolay ve hevesimiz daha baki olacak.
- Yazımı sevdiysen serinin devamını ‘İştahla Yaşamak Mail Programı‘mda bulabilirsin.
